Het lekkere leven

Verrassing uit de vriezer

Achterin de grote lade van de diepvries lag een onduidelijk pakketje vlees al (te) lang te wachten op verwerking. Het opschrift op het etiket waren dusdanig vervaagd dat ik nog net de letters ‘ert…es’ kon ontcijferen, en mijn geheugen gaf niets prijs. Datum? Niet meer te lezen, maar indachtig de wijze woorden van GJ aka Eetschrijver ‘je neus is je beste adviseur’ liet ik het pakje in de koelkast rustig ontdooien, en toen de intensieve snuffeltest geen alarmbellen deed afgaan, besloot ik dat er veilig mee kon worden gekookt. 

Aan de diep bruinrode kleur te zien had ik hier te maken met wild, en voor het gemak, en vanwege die paar letters, nam ik aan dat het hertenstoofvlees moest zijn.
Het toeval wilde dat we net een nieuwe geëmailleerde gietijzeren stoofpan hadden bemachtigd, en die kon met een ad hoc recept mooi worden ingewijd.

Hertenvlees is heel mager en kan dus gemakkelijk droog worden, maar in zo’n ‘Dutch oven’ als onze oranje pan zou dat, met voldoende vocht en smaakgevers, kunnen worden voorkomen. En daarin werden we, een paar uur later, bepaald niet teleurgesteld. 

Ik nam me wel plechtig voor om in het vervolg alles wat de vriezer in gaat van duidelijker labels te voorzien. Want dit pakketje hertenstoofvlees was niet het enige dat me voor raadsels zette… Waarom denk ik toch altijd dat ik me later wel zal herinneren wat ik heb ingevroren?

Hertenstoof

  • 750 g hertenstoofvlees
  • 2 el bloem
  • 1 tl zout
  • versgemalen zwarte peper
  • 2 eetlepels olijfolie
  • 1 middelgrote ui, heel fijn gesneden
  • 2 teentjes knoflook, uitgeperst
  • 1 dl rode wijn
  • 2,5 dl wild- of runderbouillon
  • 1 eetlepel tomatenpuree
  • verse kruiden: 2 takjes tijm, 1 takje rozemarijn, 3 blaadjes salie, 2 takjes selderijblad en wat oregano
  • 2 laurierblaadjes
  • 1 eetlepel boter
  • 1 eetlepel bloem
  • gesnipperde bladpeterselie


  1. Snijd het vlees in blokjes van 4 centimeter
  2. Meng in een kom de bloem met zout en peper en hussel het vlees hiermee om
  3. Verhit de olie in een stoofpan, bak het vlees op hoog vuur in porties snel bruin en houd apart
  4. Fruit de ui en knoflook in het achtergebleven vet goudbruin
  5. Doe het vlees met uitgelekt vocht terug in de stoofpan en schep om
  6. Schenk de rode wijn erbij en laat kort opbruisen
  7. Blus af met de bouillon en roer de tomatenpuree erdoor
  8. Leg de verse kruiden en laurierblaadjes erbij, sluit de pan en laat het vlees op laag vuur in ca. 2 uur gaarstoven
  9. Prak ondertussen de boter en bloem tot ‘beurre manié’
  10. Schep met een schuimspaan het vlees uit de saus en gooi de kruidentakjes en laurierblaadjes weg
  11. Werk met de staafmixer de beurre manié in vlokjes door de saus en laat die licht binden 
  12. Breng de saus desgewenst verder op smaak met zout en peper
  13. Leg het vlees terug in de saus, laat nog even doorwarmen
  14. Bestrooi voor het opdienen met peterselie
  15. Heerlijk over (verse) tagliatelle


Tip: doe alle verse kruiden in een papieren theefilter, of bind ze bij elkaar met een stukje keukengaren. De saus bewerken met de staafmixer maakt hem glad en zijde-achtig.

Utopia, the veggie way

Vrijdag 20 maart 2015 werd bij Boekhandel Scheltema, in bijzijn van vele culinaire collega’s en vrienden, Vegatopia Het kookboek te doop gehouden. Met een feestje, want het betreft hier een heus jubileumkookboek, waarmee het twintigjarig bestaan van de succesvolle website Vegatopia.com wordt gemarkeerd.
Het boek staat boordevol inspirerende recepten zonder vlees en vis, geïllustreerd met de vrolijkste eetfoto’s die ik in tijden heb gezien. De indeling is anders dan gewoon: de recepten, vele voorzien van handige tips en aanwijzigingen, zijn gerangschikt naar dag van de week. Zo eet je snel en makkelijk op Maandag, op Dinsdag Currydag kook je exotisch, en Woensdag is, hoe kan het anders, Gehaktdag. Wat je toch allemaal kunt hakken zodat het als ‘gehakt’ in de pan gaat! Op Donderdag is de Hollandse Keuken aan de beurt, ‘with a twist’ dat wel, en het begin van het weekend wordt gevoerd met Vrijdag Snackdag. Op Zaterdag is het Feest in de keuken, en de Zoete Zondag bevat verrukkelijke zoete recepten.
Maar liefst dertien vaste en gastredacteuren tekenden voor de recepten, die in de index gerangschikt zijn op hoofdingrediënten. Zo vind je onder ‘Biet' onderstaande Bietenburger, maar ook Bitterballen van bieten en roomkaas.

Hoe lekker ziet dit eruit!

Vegatopia is in culiland een begrip, en niet meer weg te denken. Maar voor wie denkt: Vega-wát? zal ik het mijn minder kook- en eetgerichte lezers even utleggen.
Laat ik beginnen met te zeggen dat Vegatopia veel méér is dan een kookboek en een website met vlees- en visloze recepten. 
Vegatopia is vooral de verwezenlijking van een idee en een ideaal. 



Vegatopia de website werd bedacht door bladenmaker Jan Lieftink. Hij begon in 1995 met 'een paar receptjes en wat informatie' die hij kreeg via de Nederlandse Vegetariërsbond. '‘Toen ik internet ontdekte, was er nog vrijwel niks te vinden voor vegetariërs. Een Engelsman had The Vegetarian Pages en in Amerika waren een paar mensen actief met mailinglists, en dat was het wel. In Nederland was alles nog maagdelijk leeg”, vertelde hij in 2007 aan Zests in een vraaggesprek ter gelegenheid van het 12,5-jarig bestaan van Vegatopia.
In de begintijd droeg de website de ondertitel ‘Digidorp voor lekker vegetarisch eten’, en het was de enige plek op het Nederlandse internet waar 
vegetariërs hun hart konden ophalen aan recepten en tips, een gids voor vegetarische restaurants konden raadplegen en oproepen konden plaatsen.
Ook voor beginnende vega’s werd Vegatopia al snel een onontbeerlijke vraagbaak, zeker toen het 
Vegatopiaforum van start ging. Facebook en twitter bestonden nog niet, en het forum bleek in een enorme behoefte te voorzien. Vragen als ‘kan ik kokosmelk invriezen’ of ‘wat doe ik met een koolrabi’ werden snel beantwoord, maar ook ook wie bijvoorbeeld meer wilde weten over schoenen zonder leer of op zoek was naar vega-vriendelijke restaurants in Portugal hoefde niet verder te zoeken. Het forum bleek bovendien een virtuele dorpskroeg waar ook over niet-vegetarische onderwerpen gezellig kon worden gekletst.

In 1999 riep Lieftink de hulp in van enkele actieve forummers en bevriende restaurants voor het samenstellen van een vegetarisch kerstmenu, onder de titel Feest zonder beest! Daarna werd vaker met vrijwilligers gewerkt. Vanaf 2002 groeide het vrijwillersteam dat tekende voor de inhoud van Vegatopia uit tot een echte redactie. Tertia Wiedenhof, die zich al snel daarbij aansloot, vertelt: “Annemieke Dubbeldeman en Ellen Webbink waren er toen ook al bij.  We gingen kookworkshops organiseren, zoals een workshop Thais koken en een workshop vegetarische kerstmenu’s maken. De content op de site werd uitgebreid met inhoudelijke artikelen en boekbesprekingen, en de leden van de redactie werden geregeld gevraagd mee te werken aan televisie- en radioprogramma’s.

Het plan om in eigen beheer een kookboek uit te geven werd gerealiseerd in 2007, volgens Jan Lieftink een mijlpaal. "We hebben daar wel een paar jaar over gedaan”, zegt Tertia. "Lezers konden zelf een recept insturen dat wij dan testten, en als het lekker was, namen we het op. Een erg leuk vrijwilligersproject. Qua fotografie was er nog veel minder mogelijk, dus we hadden vooral heel veel foto’s van ingrediënten.” Edith Dourleijn schreef er direct na verschijnen een enthousiaste recensie over op haar blog Edith’s Keuken.


In januari 2009 droeg Jan Lieftink zijn geesteskind over aan de redactie, en richtten Annemieke, Tertia en Ellen samen met een aantal actieve vrijwilligers de Stichting Vegatopia op. 

Inmiddels heeft Vegatopia een 21-koppige redactie, 17 vrouwen en 4 mannen die met hart en ziel en een zeer goed ontwikkeld smaakgevoel de website vullen met recepten, product- en restaurantbesprekingen en actualiteiten.
Ook de Vraagbaak, de plek waar 
beginnende en gevorderde vegetariërs, en niet te vergeten en mensen die een vegetariër te eten krijgen, antwoord krijgen op prangende vragen, is gebleven, evenals het Forum.

Uiteraard is Vegatopia ook te vinden op Facebook, twitter en Instagram.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Vegatopia: het kookboek
Onder red. van: Annemieke Dubbeldeman,  Ellen Webbink   en Tertia Wiedenhof.
Fotografie, foodstyling en styling: Annemieke Dubbeldeman
Uitgegeven bij Uitgeverij Nieuw Amsterdam.
ISBN: 9789046818732






Spruitjes ter nagedachtenis, voor Hans

Hanneke en Hans met baby Rosa en grote broer Bas op de boot, op een zonovergoten dag in juli 1991.

Op 4 maart overleed Hans, weduwnaar van Hanneke, die jarenlang de moeder was van mijn kinderen. Hanneke werd van baby-oppas een dierbare huisvriendin, eerst van ons, ouders van de tweeling, later ook van de jongens. Hans zagen wij komen als partner van Hanneke, en wij waren als gezin en later ieder afzonderlijk deelgenoot van alles wat er in hun leven gebeurde.
Een indrukwekkend verhaal daarover is te lezen op MSweb. Met bovenmenselijke kracht hield Hanneke aan het leven vast, zo graag wilde ze haar dochter zien opgroeien, maar het mocht niet zo zijn: ze overleed 3 maanden na Rosa’s 16e verjaardag.  

En nu is ook Hans er niet meer, gesloopt door kanker. Hij zou 13 april 73 zijn geworden. Na het overlijden van Hanneke zorgde hij voor zijn dochter, en zag hoe zij zich ontwikkelde tot  een prachtig en krachtig jong mens met een groot hart en een groot gevoel voor wat goed en rechtvaardig is. Hij was op het huwelijk van Simon en Bas, 2 mei 2014, in gezelschap van zijn nieuwe vriendin Sandra en nog in goeden doen. Zoals hij toen was, zo blijft hij in onze herinnering, joviaal, hartelijk, met milde spot voor wie hem lief was, een uniek mens. 

Hans keek graag voetbal, samen met Simon, en deed dat ook op wat de laatste donderdag van zijn leven zou worden, thuis op de boot, met zijn ziekenhuisbed recht voor de televisie gedraaid. Twee dagen later kookte Bas een heerlijke nasi goreng voor Hans, ook een van zijn lievelingsgerechten. Hij zat aan tafel in zijn rollendestoel, uit bed getild met een tillift, en dronk met zijn maatje Simon nog een glas Calvados.

Want Hans was van het goede leven; hij hield van zijn kwaliteitsborreltje, at graag goed klaargemaakte Hollandse kost - bij hem leerde Simon zuurkool en stamppotten eten, van die dingen waar ik nooit zo dol op ben geweest en dus zelden kookte -, zeilde en speelde golf, en had een vriendenkring om zich heen die heel ver teruggaat en in wisselende samenstelling, op verjaardagen en bij andere gelegenheden altijd weer bij elkaar kwam.

Nu ontmoeten we elkaar op de crematie, en na afloop zullen we met velen het glas heffen op het leven van Hans, en herinneringen ophalen aan de talloze onvergetelijke momenten die we samen delen. Zo waar zijn de woorden uit het liedje ‘Iemand” van Herman van Veen: De persoon die achterblijft is degene die overlijdt.

Daarom kook ik vandaag Spruitjes ter nagedachtenis, op zijn Indisch. Ik weet zeker dat Hans ze heerlijk zou hebben gevonden.

  • 600 gram schoongemaakte spruitjes
  • zout
  • 1 flinke ui, gesnipperd
  • 2 tenen knoflook, uitgeperst
  • 1 el arachideolie
  • 2 el sambal oelek
  • 1 el ketjap manis
  • 1 tl gemalen komijn
  • 1 tl gemalen koriander
  • 1 tl gemberpoeder
  • 1 tl citroensap
  • gesneden bladselderij, ‘fruitjes’ (kant-en-klaar gekochte gefruite uitjes) en seroendeng als garnering


  1. Blancheer de spruitjes 5 minuten in water met zout, giet ze af in een vergiet, spoel ze af met koud water en laat ze uitlekken
  2. Verhit in de wok de olie, fruit hierin de gesnipperde ui en de knoflook
  3. Roer er de sambal, ketjap, gedroogde specerijen door en bak al roerend even op
  4. Schep de spruitjes door het kruidenmengsel en schenk 1 dl water of kippenbouillon erbij
  5. Roerbak op hoog vuur tot het vocht verdampt is, en serveer met de selderij, fruitjes en seroendeng bestrooid